Ако не се грижиме за виното, ако не се грижиме за неговото претставување, ако не се грижиме за неговата препознатливост, тогаш не треба да се чудиме што нашите вина не се означени на винските списоци во светот
Поимот за култури е секако она што не можеме да го дефинираме со еден збор, реченица, па дури и со поедноставен опис. Кога би се обиделе, на пример, да го дефинираме поимот човечка култура, ќе треба да ги земеме предвид нејзиното однесување, говор, образование, знаење, хигиена, социјален живот и многу други работи, не спомнати овде. Затоа, ако можеме да ја утврдиме културата на човекот врз основа на сè, односно дали човекот е културен, не треба да бидеме изненадени ако овој заклучок не би важел за друг човек, со истите карактеристики, на друг дел од земјината топка. Со други зборови, човечката култура е поврзана со различни расни, религиозни, национални, регионални и други поделби, така што истите принципи на определување не важат за сите луѓе.
Но, една од карактеристиките на човекот, според која може да се утврди неговото ниво на култура, и која треба да биде универзална, е неговиот став кон виното. Оваа врска може да се препознае од самиот избор на грозје од кое ќе се прави виното, од начинот на кој ќе се обработува, од начинот на кој виното ќе се негува и сочува во зреењето, сè до начинот на кој ќе се претстави виното, послужено и последно, но не и најважно, начинот на пиење на виното.
Изборот на неквалитетно грозје, нивната непрофесионална обработка, несоодветното складирање на вино, а особено неговото невнимателно послужување и консумирање, секако се индикатори за отсуство на добра врска помеѓу човекот и виното.
За човек кој има непријатен мирис или е валкан или кој ве боли главоболка по долго дружење, би можеле да кажеме дека не постои култура. Претпоставувам дека би можеле да го кажеме истото за виното што има непријатен мирис, кое нема убава боја, а особено ако имате главоболка следниот ден.
Сепак, постои разлика помеѓу културата на вината и човечката култура. Виното всушност нема можност да поседува или да не поседува култура, односно е целосно зависно од човечката култура. Ако наидеме на вино според чии карактеристики можеме да заклучиме дека е некултурно, тогаш зад тоа вино стои човечката некултура. Културата на виното и човечката култура се тесно поврзани концепти и сигурно нема да погрешиме ако кажеме дека винската култура е всушност човечка култура.
Сведоци сме на нашите тесни простори за тоа како нашиот човек се однесувал, односно, за жал, сè уште се однесува кон виното, низ поновата историја, а за жал и денес.
Често се случувало да се донесе најлошото грозје во таверната, да се направат големи количини вино од мали количини грозје со шеќер и вода, да се чува виното во стари скапани буриња, да се отвори и да се остави виното изложено на воздух и воздух. на крајот, она што е најочигледно е дека виното би се послужувало во незабележителни пластични шишиња и се пиело од слични чаши.
Од друга страна, во рестораните и кафулињата имало само екстремни категории вино, односно ефтини за кои гарантира дека ќе имаат главоболка следниот ден и оние кои главоболка кога ќе се види цената.
Не е изненадувачки што другите пијалоци како пивото постепено го елиминираа виното како секојдневен потрошувач, а обичајот за нарачување вино во кафулињата скоро исчезна.
Секоја туристичка земја, а особено традиционалната винска земја, треба да работи на винската култура, а тоа значи, како што веќе беше заклучено, на човечката култура. Ако не се грижиме за виното, ако не се грижиме за неговото претставување, ако не се грижиме за неговата препознатливост, тогаш не треба да бидеме изненадени што нашите вина не се испишани на картите за вино во светот, односно културниот јазик рече дека ги нема на табли што ги живее значи.
Треба да се каже дека неодамна, со иницијатива на нашите мали винари, се направени големи чекори во областа на винските односи. Она што е многу видливо е презентација на вино, односно начинот на кој се нуди, сервира и пие вино.
Многу поучно мото, што доаѓа од пенкалото на нашиот реномиран винар и енолог Андре Томиќ: „Се пие од час, а не од литар“, е една од светлите белешки во резултатот на симфонијата за винска култура што штотуку се составува.
Единственото прашање е дали овие мали големи луѓе можат да носат толкав товар на депозитите на нашата некултура создадена со децении, како резултат на маргинализирање на производството на квалитетни сорти грозје и вино во приватни ресурси.
Остануваме со надеж во човекот, во неговата волја и вера да ја обновиме и зачуваме традицијата на културата на став кон виното, духовната и физичката инспирација, пијалокот и храната, која е запишана во човечкиот код уште од библиските времиња и може да биде еден од нашите симболи денес. препознатливост на нашата Далмација и нашата прекрасна Хрватска.
