Културата на виното е дел од човечката култура што се поврзува со преработка, маркетинг и потрошувачка на вино. Тој се развива главно во традиционалните вински земји, каде виното е присутно во сите важни одлуки во животот на поединецот, како и во секојдневниот живот. Иако Словенија е традиционална земја за одгледување на вино, во последниве години често сме чуле дека културата на пиење во нашата земја е на прилично ниско ниво. Премногу луѓе прво го поврзуваат виното со алкохолизам, што се должи на фактот дека знаеме премногу малку за виното и културното пиење. Виното е направено за потрошувачка, а не на штета на човекот. Меѓутоа, ако сакаме да уживаме во виното, мора да знаеме како да го перцепираме со сите наши сетила. Прво слушаме како виното се влева во чашата, потоа се восхитуваме на неговата боја и ја мирисаме на нејзината арома, и на крај го вкусуваме во устата со сета своја полнота. Но, ако сакаме да ги доживееме сите овие задоволства, мора да се погрижиме и за правилната услуга, што значи правилен избор на чаша и температура на виното. Кога виното послужено вино се нуди со јадења што одговараат на тоа, задоволството е комплетно.Виното денес е пијалок за кој може да се смета научно од повеќе аспекти. Како прво, како социјален пијалок кој смирува вознемирен стомак и душа и ја збогатува и додава храна, но може да се смета и како независна хранлива материја. Затоа делува како благ стимуланс и во умерени количини има корисен ефект врз менталната и физичката благосостојба и здравје, но ако претераме, може брзо да се претвори во отров. Имено, откриени се над илјада супстанции во виното, кои имаат корисен ефект врз здравјето на умерениот потрошувач на вино.Слично на луѓето, виното има и свој животен век. Овошјето зрее на лозата, виното потоа се раѓа за време на алкохолна ферментација, го достигнува својот врв по квалитет и се распаѓа со возраста, исто како и човекот. Значи, секое вино е уникатно и неповторливо, што важи и за нас луѓето. На неговите својства влијаат разни природни фактори и, се разбира, човекот со своите напори во производството и преработката на вино. И бидејќи виното е секогаш нешто посебно, храната што ќе ја уживаме заедно со неа мора да биде избрана внимателно и според одредени правила. Затоа, дозволете ми да ви кажам за основните правила во врска со изборот на вино за храна. Виното е додаток на храна, затоа не треба да го совладува, туку виното и храната треба да бидат во рамнотежа, каде што доаѓа до израз нивните најдобри квалитети. Потребно е да се земат предвид основните вкусови на садот кога се одлучува за соодветно вино. Ние нудиме побогати екстракти бели вина или зрели црвени вина со солени и зачинети јадења, кои исто така можат да бидат малку барикадирани. Ако садот е подготвен со вино, мора да обрнеме внимание на ова при изборот на вистинското вино. Значи, со вака подготвено јадење, ние нудиме вино со сличен состав, па дури и со ист квалитет. Но, постојат и јадења кои се борат со вино, како што се јајца и салати од кисела храна. Затоа, експертите препорачуваат употреба на балсамичен оцет од вино, кој може да се комбинира со различни вина. Исто така, некои зеленчуци, како артишок, спанаќ, аспарагус и ким, не се најдобриот пар со вино, што може да се подобри со употреба на сок од лимон. За аперитив, разни празнични приеми и особено среќни моменти, ние нудиме соодветно разладени пенливи вина (пенливи зелени) . На почетните јадења, кои секако мора да се разликуваат, ние обично нудиме полесни бели, розеви или млади црвени вина, додека на супата обично не се нуди вино. Морската храна е убаво надополнета со сите бели суви вина од неароматични сорти (рибула, бор, малавазија). Заедно со рижото, можеме да понудиме цела низа различни вина, особено додатоците. Несомнено, белите вина одговараат на рибите, бидејќи тие се полесна храна и има повеќе полесни вина меѓу белите сорти. Лесно подготвената риба одговара на полесни бели суви вина, додека во сосот подготвената риба подобро одговара на посилните бели вина. Во месото, генерално се смета дека лесното месо одговара на белото, а темното месо со црвеното. Но, денес веќе се можни исклучоци кои не го следат ова правило. Но, со бифтек од говедско месо и јагнешко, црвените вина секако одат најдобро. Заедно со елен, ние обично нудиме посилни црвени вина. Свинското и живината се многу флексибилни во однос на виното, така што можеме да избереме од бели суви до полароматски, јаки, полесни и посилни црвени вина. Патка или гуска бара бело суво до полусуво вино, но исто така може да се комбинира со црвени млади вина, како што се рефошк, мерло или бербера. Сите видови месо на скара се убаво надополнети со црвени вина со нагласен овошен букет, како што се каберне совињон, барбера и розе, што важи и за пушени производи како што се салама и колбаси. Добро е познато дека вината добро одат со сирења , но мора да се внимава при изборот. Ние нудиме лесни бели вина за свежи и меки сирења и богати, малку барикадирани црвени вина за полни овци или козји сирења. Десертот главно се комбинира со вина со посебен квалитет, кои не недостасуваат во Словенија. Тоа се главно вина од доцна берба, од суво грозје (пиколит) и разни селекции на јагоди. Вината со изразена киселост можат да го оштетат вкусот на слатки колачи, а добро одат со овошна пита направена од јагоди, малини, јаболка и праски. Подигање на културното ниво на пиење вино до умерено, пријатно, искусно и, пред сè, здрава употреба може да се постигне само ако знаеме повеќе за виното отколку само дека е пријатен алкохолен пијалок. Ако сме необразовани околу виното, постои голема опасност да го изгубиме чувството за пропорција. Извор: Латник 2006, Тамара Амброшиќ
Уживај во виното
